Czerniak
Leczenie nowotworu skóry
Czerniak jest złośliwym nowotworem skóry, wynikającym ze zmian w komórkach produkujących melaninę. Barwnik ten odpowiada za karnację skóry oraz efekt opalenizny po kontakcie tkanki z promieniowaniem ultrafioletowym w wyniku kąpieli słonecznej lub wizyty w solarium. Najczęstszym miejscem występowania czerniaka jest skóra nowotwór może jednak pojawić się także w rejonach:
- błony śluzowej (przewód pokarmowy, jama ustna)
- skóry owłosionej głowy
- gałki ocznej
- paznokcia
- w miejscach trudno dostępnych, na które zwracamy mniejszą uwagę, takich jak przestrzenie międzypalcowe, okolice narządów płciowych, pośladki.
Nowotwory skóry – ryzyko środowiskowe
Co ważne, należy pamiętać, że czerniak może powstać w wyniku metamorfozy jakiegoś znamienia, obecnego na ciele od lat, albo od urodzenia, a może tez być zupełnie nową zmianą w tkance skórnej. Może się rozwinąć u każdego, jednak zwiększone ryzyko zachorowania występuje u osób
- o jasnej karnacji, o blond włosach albo rudych, o niebieskich oczach, lub licznych piegach
- o dużej liczbie znamion barwnikowych,
- z przebytymi szczególnie w dzieciństwie oparzeniami słonecznymi,
- które niezbyt dobrze tolerują promieniowanie słoneczne, opalają się z dużym trudem albo na czerwono
- które przebywają w miejscach nasłonecznionych powyżej godziny dziennie
- z przypadkami czerniaka albo innych nowotworów skóry w rodzinie
- często korzystających z solarium
Czerniak a warunki zmian skórnych
Czynniki warunkujące ocenę zmiany barwnikowej określa się mianem „kryteriów ABCDE”. Przedstawiają się one następująco:
- A – asymetria, np. znamię rosnące w jedną stronę
- B - brzegi nierówne, posiadające zgrubienia
- C – kolor, niejednolity kolor
- D - duży rozmiar, wielkość zmiany
- E – ewolucja - rozwój , wzrost zmiany
Wszystkie zmiany skórne spełniające któryś z punktów ABCDE powinny budzić niepokój i zostać zbadane przez chirurga-onkologa, lub lekarza dermatologa. Badanie specjalisty powinno opierać się na obserwacji zmian skórnych przy pomocy dermatoskopu i obejmować całe ciało. Zmiany które w obrazie dermatoskopowym będą budzić zastrzeżenia, zostaną wycięte i poddane weryfikacji histopatologicznej (ocenie pod mikroskopem).
Czerniak leczenie
Główną metodą leczenia czerniaka jest zabieg chirurgiczny. Zmianę usuwa się ze stosownym marginesem zdrowej tkanki, pacjent zaś zostaje skierowany na badania obrazowe, na potrzeby oceny stopnia zaawansowania choroby. W zależności od wyników, lekarz podejmie decyzję dotyczącą dalszego postępowania.
Każdy pacjent po zakończeniu terapii korzysta z kontroli medycznej, ponieważ zmiany rozpoznane na wczesnych stadiach rozwoju dają szanse wyleczenia. Z tego samego powodu zachodzi konieczność niezbędnej profilaktyki czerniaka.
Do właściwej profilaktyki czerniaka należy przede wszystkim:
- Unikanie oparzeń skóry wywołanych promieniowaniem UV
- Ograniczenie ekspozycji na słońce; stosowanie nakryć głowy i okularów z filtrem UV
- Unikanie nadmiernego nasłonecznienia, stosowanie kremów z wysokim filtrem
- Unikanie solariów
- Poddawanie zmian skórnych dokładnej ocenie przynajmniej raz w miesiącu
- Natychmiastowa konsultacja każdej podejrzanej zmiany z dermatologiem albo chirurgiem-onkologiem
- Unikanie słońca w godzinach 11.00-16.00
- Doroczna kontrola stanu skóry u dermatologa, czy chirurga-onkologa